Moslem Huwelike: Die Regte van Gades en Kinders in Egskeidings.
On 28 June 2022, the Constitutional Court (“Con Court”) handed down judgment in an application brought by the Women’s Legal Centre Trust (“WLCT”) to confirm an order of the Supreme Court of Appeal (“SCA”). The order legally recognises Muslim marriages and declares certain sections of the Marriage Act 25 of 1961 (“the Marriage Act”) and the Divorce Act 70 of 1979 (“the Divorce Act”) unconstitutional in that they fail to recognise marriages solemnised in accordance with Sharia law as being valid for all purposes in South Africa, and that they subsequently fail to regulate the consequences of such recognition.
Ons howe het reeds verskeie sake aangehoor wat die behoefte aan die erkenning van Moslem-huwelike en die impak op Moslem-huwelike wat as gevolg daarvan uitgesluit is van volledige wetlike beskerming, verder beklemtoon het. Voor die Konstitusionele-hof se nuutste uitspraak was vrouens wie partye tot Moslem-huwelike is, baie kwesbaar in egskeidings en erfreg aangeleenthede.
Die waarnemende regter Pule Tlaletsi van die Appèlhof het in sy uitspraak gesê:
“Women in Muslim marriages must be fully included in the South African community so they can enjoy the fruits of the struggle for human dignity, equality and democracy.”
Die Konstitusionele-hof se uitspraak het verreikende implikasies vir die lewens van vroue in Moslem-huwelike asook vir hul kinders.
Die parlement het nou 24 maande tyd om te besluit of beide die Huwelikswet en die Egskeidingswet gewysig moet word en of wetgewing aanvaar moet word wat genoegsame erkenning aan Moslem-huwelike verleen. Intussen is die Egskeidingswet van toepassing op Moslem-huwelike wat bestaan het op, of bevestig was ná 15 Desember 2014, asook huwelike gesluit ingevolge Sharia-wetgewing, wat egter teen 15 Desember 2014 beëindig was, maar waarteen daar regsprosesse ingestel was.
Die voormelde huwelike word, vir doeleindes van die Egskeidingswet, deur ons hoogste Hof as huwelike buite gemeenskap van goed hanteer, mits daar bewys word dat ander ooreenkomste tussen die gades bestaan, wat op ‘n ander bestel dui. Alhoewel Moslem-huwelike dus as huwelike buite gemeenskap van goed beskou word, het die Konstitusionele-hof beveel dat 'n gade in 'n Moslem-huwelik toegelaat moet word om 'n hof te nader om te vra dat die bates van die ander gade verdeel word op 'n wyse wat die Hof billik mag vind, ongeag wanneer die huwelik gesluit was. Waar die man, meer as een gade het, sal die hof alle relevante faktore moet oorweeg om te bepaal wat 'n billike verdeling behoort wees.
Prakties gesproke, beteken bostaande tussentydse bevel van die Konstitusionele-hof, dat vroue wat voor 15 Desember 2014 geskei is ingevolge Sharia-wetgewing en wie op daardie stadium nog nie ‘n hof formeel genader het om in te gryp oor ‘n bate-verdeling vir wat hulle as onregverdig beskou het, ongelukkig regtens dus geen aanspraak op regshulp het nie.
Die tussentydse bevel is nie 'n permanente oplossing nie. Dit is egter 'n stap in die regte rigting. Die vraag of hierdie aangeleentheid na die hof terugverwys sal word, sal afhang of die staat gaan voldoen aan die bevel om die bestaande wetgewing te wysig, of nuwe wetgewing binne die toegelate 24 maande die lig sal laat sien.
Groete / Regards
Andre, Eberhard, Cheryl-Anne & Hennie Van Zyl
