Invordering van agterstallige heffings: ‘n Nuwe risiko vir die Regspersoon

“… die uitdagings wat regspersone het met die invordering van agterstallige heffings is nie nuut nie. Dit is deel van ‘n sosio-ekonomiese probleem.” (Uit die uitspraak hieronder.)

Heffings is die lewensbloed van ‘n gesonde deeltitelskema. Die invordering daarvan sal moontlik al hoe moeiliker raak met die ekonomiese gevolge van ons afgradering na rommelstatus.

‘n Onlangse Appèlhofsaak is van belang vir enige eienaar van ‘n eiendom in ‘n deeltitelskema en ook vir die trustees van sodanige skema se regspersoon. Die regspersoon se reg om aansoek te doen vir die sekwestrasie van ‘n heffingswanbetaler word deur hierdie saak getemper.

Waarom dan aansoek doen vir sekwestrasie?

Aansoek om sekwestrasie van ‘n wanbetaler se boedel is ‘n drastiese stap en is soms ‘n kragtige manier om skuld in te vorder. Dit is egter nie ligtelik beskikbaar nie en moet slegs as ‘n laaste uitweg gebruik word. Die feite in hierdie Appèlhofsaak is ‘n praktiese voorbeeld -

Twee susters het ‘n deeltiteleenheid gesamentlik besit, met die bank wat ‘n verband oor die eiendom gehad het.
Die susters het agterstallig geraak met hul heffings. Die regspersoon het vonnis teen hulle verkry vir die verskuldigde bedrag van R115 000.
Die susters se roerende bates is op openbare veiling verkoop ter delging van die skuld. Die veiling het slegs R3 000 opgelewer.
Hierna het die regspersoon ‘n lasbrief vir eksekusie teen die eiendom verkry en die eenheid is vir R170 000 verkoop. Die bank, as verbandhouer, het geweier om die koopprys te aanvaar en die transaksie het nie deurgegaan nie.
Die regspersoon het geen ander remedies tot hul beskikking gehad nie. Vandaar die aansoek na die hof om een van die eienaars formeel te sekwestreer. Die eiendom sou dan deur die aangestelde trustee verkoop kon word en enige agterstallige heffings sou dan ‘n koste van die realisering van daardie bate wees. In kort sou die agterstallige heffings eerste verhaal kon word en daarna sou die restant opbrengs aan die bank as verbandhouer toegedeel word.
Die bank het die aansoek vir sekwestrasie om verstaanbare redes teengestaan. Die bank dui daarop dat die susters se verbandpaaiemente in geheel op datum was en dat geen ander skuldeiser, benewens die regspersoon, uit die voorgenome sekwestrasie voordeel sou trek nie.
Die Hoë Hof het geweier om die sekwestrasiebevel toe te staan en die Appèlhof het die hof se beslissing gehandhaaf.

Daar moet ‘n voordeel wees vir die skuldeisers in geheel

Die rede waarom die regspersoon se aansoek om sekwestrasie van die hand gewys is, raak duidelik wanneer jy die vereistes in die Insolvensiewet in gedagte hou. Daar moet rede wees om te glo dat die sekwestrasie tot voordeel sal wees van al die skuldeisers. Hou in gedagte dat daar gekyk word na al die skuldeisers in die meervoud. Die hof maak dit duidelik dat die regte van die skuldeisers as ‘n groep voorkeur geniet bo die regte van ‘n individuele skuldeiser.

Kortom, jy moet kan bewys dat daar ‘n tasbare voordeel bestaan vir die krediteure as ‘n geheel, om te kan slaag in ‘n aansoek om sekwestrasie. Daar moet dus ‘n redelike vooruitsig wees op ‘n mate van geldelike voordeel vir die groep van krediteure as ‘n geheel. Die meerderheid van skuldeisers of ‘n aansienlike gedeelte van skuldeisers volgens waarde, moet dus ‘n redelike vooruitsig hê dat daar finansiële voordeel uit die sekwestrasie sal volg.

Die regspersoon se aansoek om sekwestrasie het hier misluk omdat hul nie enige geldelike voordeel vir enige ander skuldeiser behalwe hulself kon aantoon nie.

Die dilemma; en hoe om agterstallige heffings in die kiem te smoor

“A catch-22 is a paradoxical situation from which an individual cannot escape because of contradictory rules” (Wikipedia)

Hierdie uitspraak laat regspersone met ‘n dilemma of ‘n sogenaamde “catch-22” situasie. Hulle is wetlik verplig om heffings in te vorder, maar loop die risiko om dit nie effektief te kan doen nie, as hulle nie kan staatmaak op die laaste uitweg nie – om die waarde in die deeltiteleenheid self te realiseer.

Die boodskap aan regspersone is duidelik. Vir solank daar nie enige wetswysigings hieroor is nie, moet regspersone hul invorderingsprosedures versterk. Heffings moet getrou ingevorder word en agterstallige heffings moet in die kiem gesmoor word, voordat dit hand uitruk.

Disclaimer Die inligting hierin vervat is van ‘n algemene aard en moet nie as professionele advies gebruik word nie. Geen aanspreeklikheid kan aanvaar word vir enige foute of weglatings of enige skade of verlies wat volg uit die gebruik van enige inligting hierin vervat nie. Kontak altyd u professionele adviseur vir spesifieke en toegepaste advies.